Akut hepatit karaciğer hücresinin hasarına ve tahribine yol açan karaciğer enflamasyonudur (iltihaplanmasıdır). Akut hepatit gelişmiş ülkelerde her yıl 4000 kişiden birinde gözlenirken gelişmekte olan ülkelerde akut hepatit görülme sıklığı 5 kat daha fazladır ve maalesef ülkemizde de sık gözlenen bir hastalıktır.
Akut hepatit nedenleri nelerdir?
Akut hepatitin yaygın nedenleri arasında virüs enfeksiyonları (viral hepatit A, B, C, D, E ile CMV ve EBV), bakteriyal enfeksiyonlar (bruselloz vb), ilaç doz aşımı bağlı oluşanlar (asetaminofen, parasetamol gibi ilaçların) kimyasal maddelere maruz kalınması (kuru temizlik kimyasalları ve bazı yabani mantarlar) sayılabilir.
Akut hepatit belirtileri nelerdir?
Akut hepatit genellikle grip benzeri semptomlarla başlayabilmektedir. Hastalarda, özellikle, halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, başarısı, yorgunluk, karın ağrısı olabilir. Yağlı yiyecekler ve sigaradan tiksinti olabilir. Bununla birlikte en sık gözlenen belirtiler deri ve göz beyazlarında sarılık, bulantı, kusma, iştah kaybı, ateş, sağ üst karın bölgesinde hassasiyet, kas ve eklem ağrısı, idrar renginde koyulaşma, açık renkli dışkı ve ciltte kaşıntılı kızarık döküntü olarak sayılabilir. bazen vücutta sarılık görülmeden akut hepatit geçirilebilir. Akut hepatit belirtileri diğer hastalıklara veya tıbbi sorunlara benzeyebilir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi için hemen doktora başvurulması önemlidir.
Akut hepatit tanısı nasıl konur?
Akut hepatit tanısı, hastanın tıbbi geçmişi ve muayenesi ile birlikte virüs saptamaya yönelik spesifik laboratuvar testleri ve karaciğer fonksiyonu testleri ile rahatlıkla konulabilir. Bu testler arasında AST, ALT, ALP, GGT, bilirubin, total protein, albümin, protrombin zamanı gibi karaciğer fonksiyon testleri ile birlikte akut viral hepatitlere yönelik anti HAV Ig M, Hbs Ag, anti HBc Ig M, anti HCV sayılabilir. Akut hepatitten şüphelenilen durumlarda doktorunuza başvurmak doğru tanı ve tedavi için önemlidir.
Akut hepatit tedavisi
Pek çok hastalıkta olduğu gibi akut hepatit tedavisinin belirlenmesinde faklı faktörler yer almaktadır. Hastalığın sebebi, şiddeti, hastanın genel durumu, önceden geçirilmiş karaciğer hastalığının varlığı gibi durumlar dikkate alınarak doktorunuz tarafından en uygun tedavi seçeneği size sunulur.
Akut hepatit vakalarında genellikle sadece destek tedavisi yeterli olmaktadır. Hastanın istirahat etmesi, alkolden sakınması, bol sıvı alması, az yağlı, karbonhidrattan zengin gıda alması önerilir. Şiddetli akut hepatit varlığında ise kişinin hastanede kalması gerekebilmektedir. Bu dönemde önemli bir husus da karaciğere zarar verebilecek ilaçlardan sakınmaktır. Akut hepatit B ve C de gerekli durumlarda destek tedavisi ile birlikte antiviral tedavi de başlanabilmektedir. Akut viral hepatit geçirmiş olan kişiler ise Hepatit B veya C enfeksiyonu durumunda hastalığın kronik taşıyıcıları haline gelebilmektedir.
Akut hepatitlerde korunma
Akut hepatitlerin bulaş yoluna göre korunma da farklılık gösterir.
Viral hepatitlerden A ve E ağız yolu ile bulaştığından temiz su ve besinlerin tüketilmesine dikkat edilmelidir. Gerektiğinde elleri su ve sabunla yıkamaya özen gösterilmelidir. Hepatit A’ nın koruyucu aşısı mevcuttur.
Hepatit B enfekte kan veya iğnelerle temas, enfeksiyon kapmış kişilerle cinsel ilişki, hastalıklı anneden bebeğe geçiş sonucu yayılabilmektedir. Hepatit B’ye karşı koruyucu aşı mevcuttur.
Hepatit C enfekte kan ve kan ürünleri ile veya bunlarla kontamine olmuş delici kesici aletlerle yaralanma ile bulaşabilmektedir. Hepatit C’ye karşı bağışıklık oluşturacak aşı henüz yoktur.
Hepatit D hepatit B pozitif olanlarda enfekte kan ve kan ürünleri ile veya bunlarla kontamine olmuş delici kesici aletlerle yaralanma ile bulaşabilmektedir. Hepatit B’ye bağımlı bir hastalık olduğuı için hepatit B’ye karşı aşılanmak hepatit D’ye de dolaylı olarak korur.
Akut hepatitlerin enfeksiyon dışı etkenlerinden korunmada önemli olan hepatite sebep olan ilaç veya kimyasal ile temastan kaçınmak, zorunda kalınıyorsa gerekli koruyucu önlemleri almak yeterli olacaktır.